2018-2020, Projekt pn. "Zachowanie i udostępnienie najatrakcyjniejszych elementów dziedzictwa naturalnego w Krasnobrodzie"
Projekt realizowany w ramach Osi Priorytetowej 7 Ochrona Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego, Działania 7.1 Dziedzictwo kulturowe i naturalne Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020. Umowa nr: RPLU.07.01.00-06-0003/17-00 została zawarta dnia 09.07.2018 roku. Całkowita wartość Projektu wynosi 1761219,28 zł z czego wydatki kwalifikowane Projektu wynoszą 1431885,59 zł. Gmina Krasnobród uzyskała dofinansowanie w kwocie nieprzekraczającej 1217102,74 zł co stanowi 85,00% wydatków kwalifikowanych. Realizacja projektu zakończy się do końca listopada 2019 roku. W ramach projektu przewidziana jest modernizacja zabytkowego parku otaczającego obiekty Sanatorium w Krasnobrodzie wraz z wykonaniem promenady spacerowej z centrum miasta do parku (obecna ul. Młyńska), zagospodarowanie terenu rekreacyjnego między parkiem a zalewem krasnobrodzkim oraz turystyczna aplikacja mobilna, witryna www, oraz ławka z panelem solarnym. Wniosek jest realizowany w partnerstwie z Powiatem Zamojskim.
Przeznaczenie i program użytkowy
W zakresie parku zespołu pałacowo-parkowego projekt przewiduje lokalizację nowego obiektu w postaci dwukondygnacyjnego tarasu widokowego, do którego poprowadzą alejki parkowe. Dostęp do tarasu będzie odbywał się bezpośrednio z nowoprojektowanej alejki na górny poziom tarasu oraz za pomocą schodów terenowych na poziom dolny, zostanie również udostępniony osobom niepełnosprawnym poprzez wprowadzenie bezpośrednio na dolny poziom ścieżki zabezpieczonej barierką stalową w technologii analogicznej jak barierki tarasu. Taras widokowy projektuje się jako dwukondygnacyjną konstrukcję stalową, wykończoną deskami systemowymi wykonanymi w technologii kompozytu PCV i drewna. Komunikacja pomiędzy piętrami tarasu odbywać się będzie za pomocą schodów. Balustrady tarasu projektuje się w technologii profili ze stali kwasoodpornej z zamocowanymi do nich poziomo stalowymi linkami. Dodatkowo w kubaturze tarasu przewidziano zamykany schowek –pomieszczenie gospodarcze. W zakresie komunikacji przewiduje się budowę nowych alejek spacerowych o nawierzchni utwardzonej z kostki betonowej w stonowanej kolorystyce oraz demontaż alejki parkowej wykonanej z kostki klinkierowej i betonowej na odcinku pomiędzy istniejącymi schodami terenowymi a pierwszym ciągiem nowoprojektowanych schodów. W miejsce usuniętej nawierzchni projektuje się wprowadzenie nowej nawierzchni utwardzonej o parametrach jak nowych ścieżek spacerowych. Układ alejek zostanie oparty o dwa główne ciągi biegnące na kierunku wschód-zachód. Pierwszy ciąg poprowadzono po śladzie istniejącej alejki od schodów terenowych przy zachodniej granicy obszaru opracowania w kierunku wschodnim, aż do tarasu widokowego. Drugi ciąg poprowadzono od zachodniej granicy, równolegle do ulicy Młyńskiej przez przeznaczony do likwidacji silos i dalej w kierunku wschodnim poniżej projektowanego tarasu, serpentyną w kierunku południowym do wejścia na teren z ulicy Młyńskiej. Różnice terenowe w postaci skarp znajdujące się wciągu alejek zostaną pokonane za pomocą schodów terenowych wykonanych z prefabrykowanych stopni betonowych. Od strony ulicy Młyńskiej nowo projektowaną alejkę prowadzi się poprzez wejściową bramę o konstrukcji drewnianej zwieńczoną daszkiem z blachy płaskiej. Na przedmiotowym terenie zaprojektowano elementy małej architektury umożliwiające odpoczynek tj. ławki z oparciami oraz niezbędne kosze na śmieci. Dodatkowymi elementami małej architektury będą drogowskazy wskazujące na taras i park. Uzupełnieniem wprowadzanych elementów architektonicznych będzie zróżnicowana zieleń wysoka i niska częściowo nawiązująca doborem gatunków do pierwotnego przeznaczenia tego terenu jakim był sad dworski. Wprowadzona zieleń będzie miała charakter przede wszystkim ozdobny, a także izolacyjny od ulicy Sanatoryjnej, gdzie na długości całego ogrodzenia zaprojektowano zimozielone pnącza, które docelowo pokryją ogrodzenie.
Taras widokowy
Dwukondygnacyjny taras widokowy o konstrukcji stalowej z pomostami wykonanymi z deski kompozytowej powstanie we wschodniej części parku. Taras zostanie wyposażony w balustrady z profili stalowych ze stali kwasoodpornej na których zostaną zamocowane linki stalowe. Część balustrad i linek zostanie wykorzystana jako podpora do pnączy. Dodatkowo pod drugim poziomem tarasu zaprojektowano zamykane pomieszczenie gospodarcze –schowek na leżaki itp. o ścianach murowanych, z nawierzchnią wewnętrzną wykonaną z kostki betonowej. Na tarasie projektuje się systemowe ławki w ilości 6szt. mocowane bezpośrednio do deskowania tarasu.
Schody terenowe
Projekt przewiduje budowę czterech ciągów schodów terenowych z gotowych bloków betonowych z balustradą stalową, które umożliwią pokonanie skarp pomiędzy tarasami (różnica wysokości odpowiednio: 2.07 m, 1,20 m, 1, 50 m oraz 1,80m). Konstrukcja schodów zostanie wzmocniona murami oporowymi zgodnie z projektem konstrukcyjnym.
Koncepcja układu zieleni
Projektowana zieleń swoim układem i doborem gatunków ma za zadanie towarzyszyć nowemu, współczesnemu zagospodarowaniu terenu parku przy Sanatorium wykorzystywanego jako obszar rekreacyjny dla mieszkańców, kuracjuszy oraz turystów, jednocześnie nawiązując do dawnego charakteru użytkowego tej części parku - sadu. Zieleń w parku jest wprowadzona głównie w sąsiedztwie tarasu widokowego oraz wzdłuż ścieżki prowadzącej od ul. Młyńskiej. Zaprojektowano również nasadzenia z krzewów przy ławkach dla stworzenia przyjaznych miejsc do wypoczynku. W bezpośrednim sąsiedztwie schodów terenowych, które zlokalizowano w miejscach zacienionych zastosowano nasadzenia z pnączy wykorzystanych tutaj jako cienioznośne rośliny płożące (Bluszcz pospolity w odm. Thorndale). Pnącza zostały również zaprojektowane jako element maskujący stare ogrodzenie parkowe wzdłuż drogi powiatowej (Bluszcz pospolity). Zieleń projektowaną na całym obszarze stanowią rośliny ozdobne oraz owocowe sadzone w naszym klimacie, w większości dobrze znoszące warunki występujące w zieleni publicznej, tolerancyjne w stosunku do jakości i zasolenia gleby oraz przystosowane do znoszenia niskich temperatur strefy mrozoodporności w której znajduje się Krasnobród.
W projekcie wprowadza się łącznie siedemnaście gatunków drzew w tym 8 gatunków drzew ozdobnych oraz 9 gatunków drzew owocowych. Zaprojektowano pięć gatunków pnączy zastosowanych do obsadzenia nie tylko ogrodzenia parkowego i przestrzeni przychodach, ale również bramy wejściowej do parku, oraz balustrad tarasu dla wtopienia jego bryły w otaczający krajobraz. Łączna ilość gatunków krzewów zastosowanych w projekcie wynosi 41, z czego 35 gatunków zastosowano na obszarze parku, a 10 w terenie przy promenadzie. Drzewa ozdobne wprowadzono przy ścieżce prowadzącej od bramy oraz po wschodniej i zachodniej stronie tarasu widokowego. Drzewa owocowe wprowadzono po zachodniej stronie tarasu wraz z nasadzeniami z krzewów owocowych nawiązując do istniejącego tu niegdyś sadu. Rośliny owocowe będą dostępne dla wszystkich odwiedzających teren i będą stanowiły swego rodzaju ogród sensoryczny. Nasadzenia z krzewów wprowadzone wzdłuż ścieżek spacerowych zaprojektowano w taki sposób aby nie przesłaniały widoków, a jednocześnie z poziomu „serpentyny” ścieżki prowadzącej od bramy do tarasu tworzyły kulisy, stopniowo ukazujące dalsze części parku. Skarpy przy tarasie zaprojektowano do obsadzenia irgą Dammera oraz po stronie zacienionej runianką japońską. Rośliny te oprócz walorów estetycznych umocnią skarpy i będą stanowiły barierę dla pieszych chroniąc przed erozją gruntu. Zieleń wprowadzona przy promenadzie ma charakter typowo ozdobny, dopełniający istniejącą zieleń oraz tworzącą uporządkowane tło dla elementów małej architektury. Uzupełnieniem nasadzeń przy promenadzie jest trawnik parkowy stanowiący nawierzchnię w bezpośrednim sąsiedztwie ławek parkowych.
Zdjęcia: Józef Zdybel