Wernisaż i promocja książki
Uroczystość połączoną z wernisażem wystawy ilustracji uświetnił swoją obecnością krasnobrodzki zespół folklorystyczny „Wójtowianie", który od 20 lat towarzyszy różnego rodzaju wydarzeniom kulturalnym, również tym związanym z literaturą i ilustracją.
Przybyli także zaproszeni goście, wśród nich m.in.: Andrzej Urbański - dyrektor Muzeum Zamojskiego w Zamościu wraz ze współpracownikami Marią Rzeźniak i Henrykiem Szkutnikiem, nauczyciele i uczniowie z krasnobrodzkich szkół, dzieci i młodzież - kuracjusze Sanatorium Rehabilitacyjnego im. Janusza Korczaka w Krasnobrodzie wraz z wychowawcami, Eliza Leszczyńska-Pieniak - dziennikarka, polonistka, autorka licznych artykułów o sztuce, zamojscy artyści Marek Rzeźniak i Marek Terlecki. Władze samorządowe Krasnobrodu i Urząd Miejski w Krasnobrodzie reprezentowali: Kazimierz Misztal - przewodniczący Rady, Elżbieta Borek - sekretarz Urzędu Miejskiego, Elżbieta Nowak - skarbnik Gminy oraz Wojciech Wyszyński - kierownik referatu Rozwoju Gospodarczego, Gospodarki Komunalnej i Inwestycji.
Na spotkaniu nie zabrakło także Marii Grażyny Szpyra - autorki i kuratora projektu, od wielu lat współpracującej z Krasnobrodzkim Domem Kultury przy realizacji przedsięwzięć związanych z polską ilustracją.
Warto dodać, że Pani Grażyna posiada duże doświadczenie w tym zakresie, od ponad 30 lat zajmuje się promocją polskiej ilustracji w Polsce i za granicą (plenery, warsztaty, wystawy i towarzyszące im wydawnictwa). W latach 1978-2000 pełniła funkcję dyrektora Biura Wystaw Artystycznych w Zamościu, a wcześniej była pracownikiem naukowym Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie na wydziale Pedagogiki i Psychologii w Zakładzie Andragogiki, opiekującym się kierunkiem studiów Pedagogika w zakresie pracy kulturalno-oświatowej.
Za całokształt działań w dziedzinie upowszechniania kultury, w szczególności ilustracji otrzymała w 2006 roku Nagrodę Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Spotkanie rozpoczęło się piosenką pt. „Pognała wołki na bukowinę" w wykonaniu „Wojtowian", której tekst wraz z towarzyszącą jej ilustracją, obok wielu innych, znajduje się w nowo wydanej książce. Następnie powitania gości dokonała niżej podpisana, a o realizowanym projekcie, tj. książce, wystawie i ich twórcach opowiedziała Maria Grażyna Szpyra. Wyrażając swoje uznanie dla inicjatywy i realizacji całego projektu głos zabrali zaproszeni goście - dyrektor Andrzej Urbański, sekretarz Gminy Elżbieta Borek, przewodniczący Rady Kazimierz Misztal oraz Marianna Olszewska - kierownik zespołu „Wójtowianie". Były też podziękowania i kwiaty od władz samorządowych Krasnobrodu dla Autorki projektu i Dyrektora KDK.
Uczestnicy spotkania mieli okazję wysłuchania piosenek zebranych w publikacji w wykonaniu „Wójtowian" zaś na pamiątkę otrzymali książkę „Tam za dworem, za jeziorem".
K s i ą ż k a
Książka jest zbiorem 60 tekstów pieśni i piosenek ludowych śpiewanych na wsi podczas darcia piór, wicia wianków, wesel, a także bez specjalnej okazji, z potrzeby serca, podczas pracy w domu, obrządku gospodarskiego, pasienia krów itp.
Są wśród nich pieśni i piosenki sieroce, miłosne, rekruckie, przygodne przekazywane z pokolenia na pokolenie przez rodzimych mieszkańców wsi, a także przyniesione tu przez ludzi wędrujących w poszukiwaniu pracy, czy dzieci oddawane na służbę do bogatych gospodarzy.
Tekstom pieśni towarzyszy 97 barwnych ilustracji wykonanych przez współczesnych artystów, laureatów wielu nagród, twórców i kontynuatorów znanej w świecie „polskiej szkoły ilustracji", którzy od 1984 roku przyjeżdżają do Krasnobrodu na środowiskowe spotkania twórcze. Krasnobród jest dla nich miejscem inspiracji, konfrontacji i międzypokoleniowej wymiany doświadczeń, gdzie pod kierunkiem wybitnego artysty profesora Janusza Stannego pracują nad wspólnym tematem.
Przez ostatnie dwa lata inspiracją do pracy twórczej były pieśni i piosenki ludowe. Ilustracje powstałe w efekcie krasnobrodzkich spotkań złożyły się na wystawę, dla której książka „Tam za dworem, za jeziorem" jest swoistym katalogiem. Do projektu dołączyli inni artyści, co zwiększyło możliwości interpretacji i poszerzyło paletę dokonań formalnych.
Teksty i melodie pieśni śpiewanych przez matkę, siostry i sąsiadów zachowała w swojej pamięci 93-letnia dziś Marianna Szpyra, która dzieciństwo i młodość spędziła we wsi Kaczórki koło Krasnobrodu.
Pieśni śpiewane przez nasze babcie i prababcie powoli odchodzą w zapomnienie razem z nimi i mogą być utracone na zawsze. Zebranie ich w jednej książce pomoże zachować dla kolejnych pokoleń tę część dziedzictwa kulturowego, jakim są pieśni ludowe.
Książka została wydana w formacie A4, nakład: 1000 egz., objętość: 120 str., oprawa twarda, szyta nićmi.
A n e k s
Planowane jest wydanie aneksu zawierającego zapis nutowy melodii pieśni ludowych zawartych w książce.
W y s t a w a
Obejmuje 106 oryginalnych ilustracji. Prace opatrzone są tekstami pieśni lub ich fragmentami. Po prezentacji w Krasnobrodzkim Domu Kultury wystawa prezentowana będzie w wielu placówkach kultury na terenie kraju (galerie, muzea, biblioteki, centra kultury).
A u t o r z y i l u s t r a c j i:
Wybitni polscy artyści, laureaci wielu nagród, przedstawiciele różnych prądów, kierunków kilku pokoleń, wśród nich twórcy i kontynuatorzy znanej w świecie „polskiej szkoły ilustracji: Julian Bohdanowicz, Tomasz Borowski, Elżbieta Dudek, Artur Gołębiowski, Hanna Grodzka-Nowak, Jolanta Kolary, Zbigniew Kołaczek, Halina Kuźnicka, Bartłomiej Kuźnicki, Krystyna Lipka-Sztarbałło, Jolanta Marcolla, Franciszek Maśluszczak, Aleksandra Michalska-Szwagierczak, Krystyna Michałowska, Marian Nowiński, Leszek Ołdak, Wanda Orlińska, Zuzanna Orlińska, Bogusław Orliński, Jowita Płoszajska, Małgorzata Sawicka-Woronowicz, Anna Sędziwy, Janusz Stanny, Katarzyna Stanny, Rafał Strent, Elżbieta Wasiuczyńska, Teresa Wilbik, Zdzisław Witwicki, Joanna Zimowska-Kwak.
